Tiền ảo, tiền điện tử, tiền mã hóa hay tiền kỹ thuật số là gì? Hướng dẫn cơ bản dành cho người mới bắt đầu

Vào giữa năm 2017, các khái niệm về tiền ảo, tiền điện tử, tiền mã hóa hay tiền kỹ thuật bắt đầu phổ biến tại Việt Nam, trong đó điển hình phải kể đến là Bitcoin (BTC). Giá trị của các đồng tiền này liên tục tăng mạnh và giúp nhiều nhà đầu tư giàu lên nhanh chóng, nhưng cũng chính những đồng coin này đã khiến nhiều người lâm vào cảnh “khốn đốn” khi giá trị của chúng sụt giảm nghiêm trọng vài tháng sau đó.

Hiện nay, vẫn còn rất nhiều người chưa hiểu rõ về bản chất của những đồng tiền điện tử này, thậm chí chưa biết tên gọi đúng của chúng là tiền điện tử, tiền ảo, tiền mã hóa hay tiền kỹ thuật số và các vấn đề xung quanh chúng. Bài viết ngày hôm nay Tôi Yêu Bitcoin sẽ cùng các bạn tìm hiểu xem Tiền ảo là gì? Tiền điện tử là gì? Tiền mã hóa hay tiền kỹ thuật số là gì? Chúng có ưu/nhược điểm gì? Năm 2020 có nên đầu tư vào tiền điện tử không? Hướng dẫn này sẽ phù hợp cho những người mới bắt đầu tham gia vào thị trường crypto này.

Tiền ảo là gì?

Tiền ảo (virtual currency) là một dạng tiền kỹ thuật số (digital money) không được kiểm soát, được phát hành bởi chính phủ, mà được tạo ra và quản lý bởi các nhà phát triển (developer) và được sử dụng, chấp nhận giữa các thành viên trong một cộng đồng ảo cụ thể. Cơ quan Giám sát Ngân hàng châu Âu (EBA) định nghĩa tiền ảo không phải một đơn vị tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung thương hoặc cơ quan công quyền phát hành, cũng không nhất thiết phải gắn liền với tiền pháp định, nhưng được nhóm, cộng đồng cụ thể chấp nhận làm phương tiện thanh toán và có thể chuyển nhượng, lưu trữ hoặc giao dịch điện tử.

Tiền ảo cũng được chia làm 3 loại chính:

• Tiền ảo đóng: Tiền ảo đóng hay tiền tệ viễn tưởng là đơn vị tiền dùng trong các thế giới viễn tưởng như trong game trực tuyến. Tiền ảo đóng không có liên hệ với nền kinh tế thực sự.
• Tiền ảo dịch chuyển một chiều: Các dạng tiền ảo có thể mua bằng tiền thật nhưng không thể chuyển đổi theo hướng ngược lại. Ví dụ như các coupon, điểm tích lũy trong thẻ, tiền tài khoản Amazon, Facebook.
• Tiền ảo phi tập trung: Tiền ảo phi tập trung là các đơn vị tiền được tạo ra dựa trên nền tảng không tập trung như Ethereum và Bitcoin.

Tiền kỹ thuật số và tiền điện tử là gì?

Tiền kỹ thuật số (digital money) có nghĩa giống như tiền điện tử (electronic curency), là một đơn vị tiền tệ ở dạng kỹ thuật số, không phải ở dạng vật lý như tiền xu hay tiền giấy. Với khả năng sử dụng như tiền vật lý nhưng kèm theo các đặc tính của kỹ thuật số là giao dịch tức thì và chuyển tiền xuyên biên giới.

Tài khoản tiền kỹ thuật số có thể được lưu trữ điện tử trên một chiếc thẻ hoặc thiết bị khác. Tiền kỹ thuật số có thể quản lý tập trung, có đơn vị trung tâm kiểm soát mọi hoạt động phân phối. Cũng có thể quản lý phi tập trung, nguồn cung tiền có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau.

Tiền kỹ thuật số có thể được chia làm 2 loại:

• Tiền kỹ thuật số tập trung: Các hệ thống như Paypal, Webmoney, Payoneer là các đơn vị quản lý tiền kỹ thuật số tập trung. Các tài khoản Apple Pay, Google Wallet cũng là tiền kỹ thuật số tập trung.
• Tiền kỹ thuật số phi tập trung: Bitcoin, Ethereum, Bitcoin Cash, Ripple và những loại tiền ảo khác cũng là tiền kỹ thuật số.

Tiền mã hóa (Cryptocurrency) là gì?

Tiền mã hóa (Cryptocurrency) là một tài sản kỹ thuật số mà chức năng chính của nó là hoạt động như một phương tiện trao đổi giá trị trong một hệ thống kinh tế ngang hàng, sử dụng mật mã học để xác thực và bảo mật các giao dịch cũng như kiểm soát việc tạo ra các đồng tiền mới. Tiền mã hóa được xếp vào nhóm phụ của tiền kỹ thuật số và cũng được xếp vào nhóm phụ của tiền ảo.

Bitcoin là đồng tiền mã hóa phi tập trung đầu tiên trên thế giới được tạo ra vào năm 2009 bởi Satoshi Nakamoto, Và sau đó đã có rất nhiều đồng tiền mã hóa khác ra đời như Ethereum, Ripple, Litecoin, Stellar, Bitcoin Cash,.. mà được gọi chung là Altcoin.

Tổng kết về mặt định nghĩa

Như vậy về mặt định nghĩa, chúng ta có thể thấy tiền kỹ thuật số (cũng là tiền điện tử) sẽ bao hàm tất cả các loại tiền ảo và tiền ảo bao hàm tất cả các loại tiền mã hóa. Có thể hiểu là: tiền mã hóa có thể gọi là tiền ảo hoặc tiền kỹ thuật số, nhưng tiền kỹ thuật số và tiền ảo chưa chắc đã là tiền mã hóa. Và tiền ảo có thể gọi là Tiền kỹ thuật số, nhưng chưa chắc mọi loại tiền kỹ thuật số đều là tiền ảo.

Tiền điện tử hoạt động như thế nào?

Tiền điện tử được hỗ trợ bởi toán học chứ không phải là từ những văn bản của chính phủ hay tổ chức tài chính.

Trong khi, cũng giống như tất cả các loại tiền tệ, chúng vẫn phụ thuộc vào giá trị được mà chúng được công nhận rối, sự khan hiếm của chúng dựa trên nền tảng toán học và không thể điều chỉnh bởi bất kỳ một tổ chức hay cá nhân nào.

Chúng không bị trói buộc với sự sẵn có của hàng hoá vật chất, chẳng hạn như vàng, cũng không thể được tạo ra một cách nhân tạo bởi các chính phủ hoặc các tổ chức tài chính như đồng đô la.

Tiền điện tử sử dụng một mạng lưới phân phối để cho phép hệ thống giao dịch p2p (peer-to-peer), giao dịch ngang hàng mà không cần đến các bên thứ ba. Để đảm bảo sự an toàn, mật mã sử dụng các thuật toán toán học và một sổ cái công khai.

Để đảm bảo mọi giao dịch đều hợp pháp, phương trình toán học phức tạp được sử dụng để liên kết mỗi tài khoản với số tiền thực mà chủ tài khoản muốn chi tiêu.

Người sử dụng, thường được gọi là những thợ mỏ, dành các tài nguyên tính toán của họ để giải quyết các phương trình và thường nhận phần thưởng với một lượng nhỏ tiền điện tử.

Ưu điểm và nhược điểm của tiền điện tử

1. Ưu điểm của tiền điện tử

• Thuận tiện trong giao dịch: Nếu khi gửi tiền tại các ngân hàng, bạn có thể bị giới hạn chuyển khoản, rút tiền… trong 1 ngày thì với tiền điện tử, bạn có quyền tự do giao dịch bất chấp không gian thời gian.
• Bitcoin không thể làm giả: Vì không tồn tại dưới dạng vật chất và mỗi đồng tiền điện tử tồn tại dưới 1 dãy bit mã hóa duy nhất trên Internet
• Độ bảo mật an toàn cao
• Chi phí giao dịch cực thấp
• An toàn và bảo vệ môi trường
• Có tiềm năng phát triển thương mại điện tử

2. Nhược điểm của tiền điện tử

• Sử dụng không quá dễ dàng: Với những người đã quen sử dụng công nghệ thì vấn đề này không quá khó khăn. Nhưng đối với những ai ít có cơ hội tiếp xúc với công nghệ thì việc tạo ví Bitcoin và quản lý lại khá khó khăn. Không chừng còn bị lừa đảo 1 cách dễ dàng hơn nữa.
• Giá Bitcoin thường biến động lên xuống mà chúng ta rất khó để đoán trước được. Điều này gần giống với sự lên xuống của thị trường chứng khoán.
• Là nơi cho tội phạm hoạt động rửa tiền: Có lẽ đây là nhược điểm lớn nhất. Và cũng vì lý do này mà có những quốc gia chưa chấp nhận đồng coin là một loại tiền tệ hợp pháp.

Tình trạng pháp lý của tiền điện tử tại Việt Nam và thế giới

Taị Việt Nam, Bitcoin và các đồng coin khác không bị cấm nhưng cũng không ủng hộ các vấn đề liên quan đến Bitcoin và chính phủ cũng nhiều lần cảnh báo người dân nên cẩn trọng khi giao dịch, đầu tư Bitcoin.

Vào đây năm 2018, Việt Nam cũng đã có điều luật về Bitcoin mà bạn cần biết. Cụ thể như sau :

Từ 1/1/2018, nếu bạn dùng Bitcoin/Altcoin như là đơn vị tiền tệ (currency) bạn sẽ vi phạm pháp luật. Tức là cấm thanh toán hàng hòa bằng Bitcoin, bạn không được sử dụng Bitcoin để mua bất cứ thứ gì ở Việt Nam, như vậy là vi phạm pháp luật. Nhưng nếu bạn dùng nó như hàng hóa, dùng VNĐ để mua thì không vấn đề gì nhé.

Còn trên thế giới cũng đã có rất nhiều quốc gia đã chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin và xem nó như một loại tiền tệ để giao dịch, điểm hình có thể kể đến là Nhật Bản. Dưới đây là biểu đổ mới nhất về tính hợp pháp của Bitcoin trên toàn thế giới, bạn có thể thấy:

• Xanh lá: Hợp pháp, ủng hộ
• Vàng: Pháp luật không cấm nhưng cũng không ủng hộ
• Đỏ: Luật pháp dị nghị
• Xanh đen: Chưa rõ

Tiền ảo có lừa đảo, đa cấp không?

Mình khẳng định luôn là tiền ảo hay tiền điện tử không lừa đảo gì cả nhé, nó hoàn toàn minh bạch và công khai, bạn có thể mua/bán bất cứ lúc nào tại các sàn giao dịch lớn nhỏ, ở Việt Nam cũng như trên toàn thế giới. Ví dụ với Bitcoin, nó được sử dụng rộng rãi không chỉ với các cá nhân, mà còn với các công ty doanh nghiệp lớn trên thế giới như Microsoft, Newegg, PrivateFly, Overstock.com, Sacramento Kings, TigerDirect, Time Inc,.vv..

Phần lớn những người nói tiền ảo lừa đảo là do họ thiếu hiểu biết, và mình cũng hiểu lý do họ gọi tiền ảo là lừa đảo, lý do mà mình thường thấy như:

• Khi một người nào đó mới tìm hiểu về tiền điện tử và muốn mua chúng, họ chưa có nhiều kiến thức về giao dịch tiền ảo, họ tìm trên mạng và mua của một cá nhân nào đó, họ chuyển tiền cho người bán nhưng người bán không chuyển lại tiền ảo cho họ => tiền ảo lừa đảo 🙂
• Vụ việc Bitconnect và HXT sập cũng là lý do khiến nhiều người gọi tiền ảo là lừa đảo đa cấp, lý do bởi vì khi đầu tư vào hai đồng coin đa cấp này các nhà đầu tư sẽ phải mua tiền ảo, cụ thể là BTC, để nạp vào và sau đó dùng BTC để mua coin của hệ thống, từ đó nhận lãi bằng USD, và khi BCC, HXT sập => Tiền ảo cũng lừa đảo luôn 🙂

Chốt lại ở đây: Tiền ảo không lừa đảo ai cả, mà chỉ là do một cá nhân, tổ chức nào đó lợi dụng nó để lừa đảo người khác mà thôi.

Năm 2021 có nên đầu tư vào tiền điện tử hay tiền ảo không?

Phần này mình sẽ nói quan điểm cá nhân của mình về việc năm 2021 và những năm sau nữa có nên đầu tư vào tiền điện tử hay không, đây không phải là một lời khuyên đầu tư, các bạn chỉ nên tham khảo, còn quyết định đầu tư hay không vẫn là của bạn, tiền của bạn nên bạn phải có trách nhiệm với nó.

Mình bắt đầu tham gia vào thị trường này khoảng tháng 3 năm 2017, khi đó giá Bitcoin chỉ khoảng hơn 1.000 USD và tới cuối năm 2017 có thời điểm nó đã lên 20.000 USD, mình nhận thấy rằng giá bitcoin bị ảnh hưởng rất nhiều bởi “sự chấp nhận”, sự chấp nhận ở đây có thể là của các quốc gia, các công ty, doanh nghiệp lớn và của người dân tại các thị trường lớn như Mỹ chẳng hạn.

Lý do chính đẩy giá Bitcoin lên 20k USD trước cuối năm 2017 là nhờ “Hợp đồng Bitcoin tương lai” của CME và CBOE – hai sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất Hoa Kỳ, đã đưa Bitcoin tương lai lên giao dịch trên sàn của họ và hiệu ứng FOMO đã đẩy giá BTC lên ngưỡng cao nhất lịch sử. Sau đó, khi các hợp đồng tương lai này đáo hạn và một số quốc gia siết chặt quản lý, nhiều tin tức xấu đã khiến các nhà đầu tư không còn niềm tin vào tương lai của BTC, họ bán tháo và đã kéo giá BTC giảm xuống dần dần mức hiện tại là hơn 5.000 USD.

Nhưng cá nhân mình vẫn tin tưởng vào Bitcoin trong tương lai sẽ trở thành một hình thức thanh toán hợp pháp ở nhiều quốc gia và đông đảo người dùng sẽ chấp nhận nó cũng như các đồng coin khác như Ethereum, Ripple,..bởi chúng có những ưu điểm mà tiền pháp định không thể có. Mình vẫn đầu tư vào tiền điện tử và giữ một số đồng coin từ thời điểm giá cao nhất, tất nhiên mình sẽ có chiến lược đầu tư riêng để bảo toàn vốn.

Chốt lại: Bitcoin nói riêng và tiền ảo nói chung vẫn là một khoản đầu tư tiềm năng trong năm 2020 và các năm sau đó, xu hướng dài hạn nó vẫn sẽ tăng giá và bắt đầu ổn định hơn, nhưng trước khi tham gia đầu tư bạn phải xác định luôn rằng đầu tư tiền ảo là hình thức đầu tư siêu lợi nhuận, cơ hiệu kiếm nhiều tiền có, nhưng rủi ro cũng luôn tiềm ẩn, chỉ đầu tư với số vốn có thể mất và tự chịu trách nhiệm với số tiền đó của mình.

Lời kết

Trên đây là bài viết “Tiền ảo, tiền điện tử, tiền mã hóa hay tiền kỹ thuật số là gì? Hướng dẫn cơ bản dành cho người mới bắt đầu“, mình hi vọng bài viết này sẽ mang đến cho bạn đọc nhiều kiến thức hữu ích về khái niệm tiền ảo cũng như các định nghĩa xung quanh nó, từ đó có quyết định đầu tư hay không đúng đắn nhất. Nếu bạn cảm tháy bài viết bổ ích với bạn thì đừng quên Like, Share và đánh giá 5 sao để ủng hộ ToiYeuBitcoin nhé. Chúc bạn thành công.

Tham gia kênh của chúng tôi để cập nhật tin tức và kiến thức hữu ích nhất tại:

• Telegram: https://t.me/toiyeubitcoin
• Facebook: https://www.facebook.com/toiyeubitcoindotcom/